Karavan Park Etmek Yasak mı? “Yasakçı Kolaycılık”tan Hak Temelli Düzenlemeye
Sert konuşacağım: Gelişigüzel “yasak” tabelaları üretmek, kamusal alan yönetimi değildir. Kentlerimiz, sahillerimiz, parklarımız; kimin daha yüksek sesi çıktığının değil, herkesin erişim hakkının mekânlarıdır. Karavan meselesinde aylardır aynı sahneyi izliyoruz: Bir kesim “her yere park ederim” özgürlüğünü, diğer kesim ise “hepsi gitsin” huzur talebini kalkan yapıyor. Oysa gerçek sorumuz şu olmalı: Ortak yaşamı kurallı, adil ve uygulanabilir biçimde nasıl yöneteceğiz?
Mevzuat Ne Diyor: Genel Bir “Karavan Yasağı” Yok
Karavan da bir araçtır; bu yüzden temel çerçeveyi Karayolları Trafik Kanunu ve Karayolları Trafik Yönetmeliği belirler. Yönetmeliğin Madde 115’i, herkes için geçerli park etmenin yasak olduğu yerleri sayar (durak, geçiş yolu önü, köprü üstleri, engelli yeri vb.). Bu liste “karavan”a özgü değil; kamusal düzen ve güvenlik için genel kurallardır. Yani trafik işaretiyle yasaklanmamış, mevzuatça yasak olmayan bir yere “karavan olduğu için” park yasağı konamaz. Sorun, “nerede” ve “ne kadar süreyle” park edildiği ile başlıyor. ([Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı][2])
Yerel Kararlar: İstanbul Genelgesi, UKOME ve “Sahil-Yeşil Alan” Sınırlamaları
Son dönemde bazı şehirlerde valilik genelgeleri ve UKOME kararları devreye girdi. Örneğin İstanbul Valiliği 04.09.2025 tarihli bir genelgeyle belediyelere resmî karavan park alanları belirleme talimatı verdi; sahil şeritleri, yol kenarları ve yeşil alanlara izinsiz parkın sınırlanacağı vurgulandı. Bu bir “toptan yasak” değil ama açık bir alan yönetimi çağrısı. Yine de genelgenin idare içi talimat niteliği tartışılıyor; mahkemeler önünde doğrudan vatandaş üzerinde hak/yükümlülük yaratması sınırlı. ([Evrensel][3])
Benzer biçimde Antalya Konyaaltı’nda UKOME kararı ile sahil bandı ve mahalle aralarında park eden karavanlara tahliye tebligatları yapıldı. Bu, “kent içi yaşamı düzenleme” gerekçesine dayansa da karavan park alanı alternatifi yaratılmadan uygulandığında fiilî yasakçılığa dönüşme riski taşıyor. ([Antalya Belediyesi][4])
Kıyı Rejimi ve Kamp: “Kıyılar Halkındır” Ama Gelişigüzel Konaklama Değil
Kıyı Kanunu kıyıların kamusal kullanımını korur; “kıyılar halkındır” ilkesi, sahillerin belli gruplarca işgal edilmesini engellemek içindir. Bu, karavanla araç parkını otomatik olarak meşrulaştırmadığı gibi, izinsiz kamp/konaklamayı da mazur göstermez. Yani gündüz kullanım ile gece konaklama arasında idari açıdan fark vardır; özellikle koruma alanları ve plaj çizgisi, izinsiz kamp için yaptırım öngörebilir. Sorun, uygulamadaki keyfîlik ve netlik eksikliğidir. ([Faruk Karahan][5])
Zayıf Noktalar: Muğlaklık, Keyfîlik ve “Yasak Tabelası Ekonomisi”
Muğlak terimler (“yeşil alan”, “sahil şeridi”, “yol kenarı”) çoğu karar metninde yeterince tanımlı değil. Bu belirsizlik vatandaşı “suça iten” değil, uygulanabilir kurala yönelten bir dile çevrilmeli. ([Evrensel][3])
Alternatifsiz yasak toplumsal öfke üretir. Karavan sayısı artarken kamusal otopark/park alanı planlamamak, sorunu araç sahiplerinin sırtına yüklemek demek. İstanbul genelgesinde “park alanı belirleme” çağrısı doğru ama takvim, kapasite ve erişilebilirlik belirtilmeden “yasaklar” öne çıkarsa sonuç yine cezalandırma olur. ([Evrensel][3])
Turizm ve esnaf boyutu: Karavanlar düşük bütçeli dolaşan ekonomi yaratır. Plansız yasaklar, yerel piyasanın konaklama dışı (yeme-içme, bakım, alışveriş) gelirlerini de keser. Hukuki değerlendirmeler, “lüzumsuz yasak yerine planlama” vurgusunu yükseltiyor. ([gokhanbilgin.av.tr][6])
Eleştirel Analiz: “Özgürlük” ve “Huzur” Zıt Kutuplar Değil
Park tartışması çoğu zaman özgürlük vs. huzur ekseninde kilitleniyor. Oysa çözüm, iki ucun hak temelli dengesi:
1. Açık ve haritalanmış karavan parkları (gündüz/gece ayrımı, süre sınırı, atık-su altyapısı, güvenlik).
2. Kıyı ve hassas ekosistemlerde net koruma çizgileri (park/konaklama ayrımı, mevsimsel düzen).
3. Kent içi park süre kotaları ve gece konaklamaya kapalı bölgeler ama bunun karşılığında erişilebilir alternatifler.
4. Dijital izin/rezervasyon ve şeffaf ceza politikası: Kural ihlalinin nerede, hangi maddeye göre yaptırıma tabi olduğu herkesçe görülebilir olmalı.
Bu paket olmadan getirilen her yasak, “yasakçı kolaycılık” olarak algılanmaya mahkûm.
Sonuç: Yasak Değil, Akıllı Yönetim
Kısa cevap: Karavan park etmek Türkiye genelinde toptan yasak değildir. Park kuralları, Trafik Yönetmeliği’nin genel park yasaklarına ve yerel idarenin açıkça ilan edilmiş kararlarına tabidir. Kıyı şeritlerinde izinsiz konaklama ayrıdır; çoğu bölgede kısıtlanır veya yasaktır. Kalıcı çözüm, yeterli ve erişilebilir karavan parkları, net tanımlar ve hak temelli bir yönetimden geçer. ([Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı][2])
Peki şimdi tartışalım:
Sahillerde “gece konaklama yasak, gündüz park serbest” modeli size adil geliyor mu? Yoksa sahiller tamamen araçsız mı olmalı?
Belediyenizde karavan park haritası ve dijital izin sistemi olsa, buna ücret ödemeye razı olur musunuz?
“Yer yok” denmeden önce, neden yeterli alan planlanmıyor?
İtiraz edenler için alternatif çözümler (park katmanları, saatlik kotalar) neden gündeme alınmıyor?
Katılın, itiraz edin, önerin. Karavan bir yaşam biçimi; yasakla değil akılla yönetildiğinde herkes kazanır.
[1]: https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.2918.pdf?utm_source=chatgpt.com “KARAYOLLARI 1 TRAFİK KANUNU 23 : 2918 Gazete – Mevzuat”
[2]: https://aile.gov.tr/eyhgm/mevzuat/ulusal-mevzuat/yonetmelikler/karayollari-trafik-yonetmeligi/?utm_source=chatgpt.com “Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü | Karayolları Trafik …”
[3]: https://www.evrensel.net/haber/569030/istanbul-valiliginden-karavan-genelgesi-park-alanlari-belirlenecek?utm_source=chatgpt.com “İstanbul Valiliği’nden karavan genelgesi: Park alanları belirlenecek”
[4]: https://www.antalya.bel.tr/haberler/HaberDetay/6098/antalya-konyaalti-sahilinde-karavanlar-tahliye-ediliyor?utm_source=chatgpt.com “Antalya Büyükşehir Belediyesi”
[5]: https://www.farukkarahan.com/yaz-geldi-plajlar-halkindir-kiyi-kanununa-gore-vatandasin-haklari-ve-uygulamadaki-sorunlar/?utm_source=chatgpt.com “Yaz Geldi: Plajlar Halkındır! Kıyı Kanunu’na Göre Vatandaşın Hakları ve …”
[6]: https://gokhanbilgin.av.tr/karavan-park-genelgesi/?utm_source=chatgpt.com “Karavan Park Genelgesi – Av. Gökhan Bilgin”